Sean Penn won de Oscar voor zijn hoofdrol in Mystic River, een misdaaddrama uit 2003 geregisseerd door Clint Eastwood. Penn speelde de rol van Jimmy Markum, een voormalige crimineel die verwoed op zoek gaat naar de moordenaar van zijn dochter, Katie (Emmy Rossum). De film speelt zich af in Boston, Massachusetts, en volgt de levens van drie vrienden die getekend zijn door een misdaad uit hun jeugd.
Penn’s vertolking van Jimmy Markum werd door critici geprezen om zijn intense emotionele kracht. Hij toont de wanhoop, woede en verdriet van een vader die zijn kind heeft verloren. Penn’s acteerwerk is rauw en ontroerend, en het is een van de meest aangrijpende prestaties van zijn carrière.
In zijn Oscar-toespraak bedankte Penn zijn vrouw Robin Wright Penn, zijn kinderen en regisseur Clint Eastwood. Hij zei ook dat de film een eerbetoon was aan de slachtoffers van geweld. Penn’s overwinning was een belangrijke erkenning voor zijn talent en zijn toewijding aan het vak van acteur.
Na zijn overwinning in Mystic River won Penn nog een Oscar voor zijn rol als Harvey Milk in de biografische film Milk uit 2008. Hij is een van de weinige acteurs die twee Oscars hebben gewonnen voor een hoofdrol.