Wat is een voltooid deelwoord?
Een voltooid deelwoord is een vorm van een werkwoord die gebruikt wordt om een handeling of gebeurtenis uit het verleden aan te duiden. Het wordt vaak gebruikt in combinatie met hulpwerkwoorden zoals ‘hebben’ of ‘zijn’ om de voltooide tijd aan te geven. In het Nederlands wordt het voltooide deelwoord gevormd door aan de stam van het werkwoord de uitgang -d of -t toe te voegen.
H2. Vorming van het voltooid deelwoord
Het voltooide deelwoord kan op verschillende manieren worden gevormd, afhankelijk van de stam van het werkwoord. Over het algemeen wordt aan de stam van het werkwoord de uitgang -d of -t toegevoegd.
Bij regelmatige werkwoorden wordt de uitgang -d toegevoegd aan de stam van het werkwoord. Bijvoorbeeld:
– Lopen -> gelopen
– Fietsen -> gefietst
– Werken -> gewerkt
Bij werkwoorden die eindigen op een van de medeklinkers -t, -p, -k, -f, -s, -x, -ch of -ng, wordt de uitgang -t toegevoegd aan de stam van het werkwoord. Bijvoorbeeld:
– Wachten -> gewacht
– Rapen -> geraapt
– Zoeken -> gezocht
Er zijn ook werkwoorden waarbij de stam verandert voordat de uitgang wordt toegevoegd. Bijvoorbeeld:
– Zien -> gezien
– Zijn -> geweest
– Doen -> gedaan
H2. Gebruik van het voltooid deelwoord
Het voltooide deelwoord wordt gebruikt om een handeling of gebeurtenis uit het verleden aan te duiden. Het kan worden gebruikt in combinatie met hulpwerkwoorden zoals ‘hebben’ of ‘zijn’ om de voltooide tijd aan te geven. Bijvoorbeeld:
– Ik heb gisteren een boek gelezen.
– Hij is naar de supermarkt geweest.
– Wij hebben een nieuwe auto gekocht.
Daarnaast kan het voltooide deelwoord ook worden gebruikt als bijvoeglijk naamwoord om de toestand of eigenschap van een zelfstandig naamwoord te beschrijven. Bijvoorbeeld:
– Een gebroken glas
– Een gesloten deur
– Een gevallen blad
H2. Conclusie
Het voltooid deelwoord is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse grammatica. Het wordt gebruikt om handelingen of gebeurtenissen uit het verleden aan te duiden en kan op verschillende manieren worden gevormd. Door het voltooide deelwoord op de juiste manier te gebruiken, kunnen we effectief communiceren over gebeurtenissen in het verleden.