De Franse schrijver Marcel Proust schreef een beroemde passage over madeleine cakejes in zijn roman “À la recherche du temps perdu” (Op zoek naar de verloren tijd). In deze passage, die bekend staat als “De madeleine”, beschrijft Proust hoe hij een madeleine cakeje dipt in een kopje thee en plotseling overspoeld wordt door een golf van herinneringen aan zijn kindertijd.
De passage begint met Proust die een madeleine cakeje eet dat zijn tante Léonie hem heeft gegeven. Het cakeje is nog warm en zacht, en het smaakt naar anijs. Proust dipt het cakeje in zijn kopje thee, en plotseling voelt hij een vreemde sensatie. Hij krijgt het gevoel alsof hij een andere wereld binnenstapt, een wereld van herinneringen en emoties.
Proust begint zich te herinneren hoe hij vroeger in Combray, zijn geboorteplaats, bij zijn tante Léonie woonde. Hij herinnert zich de geur van de madeleines die zijn tante bakte, en de geluiden van de kerkklokken die luidden. Hij herinnert zich ook de liefde en zorg die zijn tante hem gaf.
De passage wordt vaak geciteerd als een voorbeeld van de kracht van herinneringen. Proust laat zien hoe een eenvoudige smaak of geur ons terug kan brengen naar een andere tijd en plaats.
Hier is een fragment uit de passage:
“En plotseling, zonder dat ik wist waarom, voelde ik mijn hart vervuld worden met een zoete en melancholische sensatie die ik niet kon verklaren. Ik hield op met lezen, hield het glas met de thee in mijn hand en keek naar de madeleine die zich in het water had laten zakken. (…)
“Wat was er met mij aan de hand? Waarom had deze simpele taart die ik al zo vaak had gegeten, me zo’n vreemd gevoel gegeven? Ik probeerde het te begrijpen, maar het was mij onmogelijk. (…)
“En plotseling herinnerde ik me Combray, mijn tante Léonie, haar kamer, de ochtenden die ik daar doorbracht, en de madeleines die zij me gaf.”
De passage “De madeleine” is een van de meest bekende passages uit de Franse literatuur. Het is een prachtig voorbeeld van hoe Proust zijn talent voor taal en observatie gebruikte om de kracht van herinneringen te beschrijven.