De belangrijkste invloed op eb en vloed op aarde heeft de maan. De zwaartekracht van de maan trekt het water op aarde aan, waardoor het water aan de kant van de aarde die naar de maan is gericht, iets hoger komt te staan. Dit heet hoogwater. Aan de andere kant van de aarde, waar de zwaartekracht van de maan het water juist een beetje wegdrukt, is het laagwater.
De zon heeft ook een invloed op eb en vloed, maar deze is veel kleiner dan die van de maan. De zwaartekracht van de zon trekt het water aan, maar omdat de zon veel verder van de aarde af staat dan de maan, is de aantrekkingskracht ook veel kleiner.
De combinatie van de zwaartekrachten van de maan en de zon zorgt voor de verschillen in de hoogte van het water. Als de maan en de zon in dezelfde richting staan, versterken hun aantrekkingskrachten elkaar. Dit zorgt voor springtij, waarbij het verschil tussen hoogwater en laagwater het grootst is. Als de maan en de zon haaks op elkaar staan, werken hun aantrekkingskrachten elkaar tegen. Dit zorgt voor doodtij, waarbij het verschil tussen hoogwater en laagwater het kleinst is.
De invloed van de maan op eb en vloed is het grootst in de zeeën en oceanen. In meren en rivieren is de invloed veel kleiner, omdat deze veel kleiner zijn en het water minder vrij kan bewegen.