De voorganger van de eindtoets basisonderwijs was de Cito-toets. Deze toets werd van 1970 tot 2014 afgenomen in groep 8 van het basisonderwijs. De toets was niet verplicht, maar werd wel op ongeveer 85% van de scholen gebruikt.
De Cito-toets was een toetsniveau-toets, wat betekent dat het niveau van de toets afhing van de prestaties van de leerlingen. De toets bestond uit drie onderdelen: taal, rekenen en wereldoriëntatie.
In 2015 werd de Cito-toets vervangen door de eindtoets basisonderwijs. De eindtoets is wel verplicht en er zijn verschillende toetsen waaruit scholen kunnen kiezen. De eindtoets is een referentieniveau-toets, wat betekent dat de prestaties van de leerlingen worden vergeleken met een vastgestelde norm.
De naam Cito-toets wordt soms nog gebruikt als synoniem voor de eindtoets basisonderwijs, maar dit is dus niet helemaal correct.