Wat is levenslang in Nederland?
Levenslang is de zwaarste straf die in Nederland kan worden opgelegd aan een veroordeelde. Het is een straf die bedoeld is voor ernstige misdrijven, zoals moord, waarbij de rechter van oordeel is dat er geen enkele kans op terugkeer in de maatschappij is. Levenslang betekent dat de veroordeelde voor de rest van zijn of haar leven achter de tralies moet doorbrengen, zonder enige kans op vervroegde vrijlating.
Criteria voor levenslang
Om levenslang opgelegd te krijgen, moet aan een aantal criteria worden voldaan. Ten eerste moet het gaan om een misdrijf waarop een maximale straf van levenslang staat. Dit zijn onder andere moord, doodslag, terroristische misdrijven en oorlogsmisdrijven. Daarnaast moet er sprake zijn van een uitzonderlijk ernstige omstandigheid bij het misdrijf, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van meerdere slachtoffers of een zeer gewelddadige wijze van uitvoering.
Het levenslang vonnis
Wanneer een rechter besluit om levenslang op te leggen, betekent dit dat de veroordeelde voor de rest van zijn of haar leven in de gevangenis moet blijven. Er is geen mogelijkheid tot vervroegde vrijlating, zoals bij andere straffen het geval kan zijn. De veroordeelde zal zijn of haar straf moeten uitzitten tot aan het einde van het leven. Dit kan leiden tot een levenslange detentie, waarbij de veroordeelde vaak in een speciale afdeling binnen de gevangenis wordt geplaatst.
Levenslang in de praktijk
In Nederland zijn er op dit moment enkele tientallen mensen die levenslang zijn veroordeeld. Deze veroordeelden zitten hun straf uit in speciale afdelingen binnen gevangenissen, waarbij ze vaak 23 uur per dag in hun cel doorbrengen. Er is weinig contact met medegevangenen en de mogelijkheid tot activiteiten en bezoek is zeer beperkt. Levenslang gestraften hebben echter wel recht op begeleiding en behandeling, onder andere om te voorkomen dat zij geestelijk achteruitgaan tijdens hun detentie.
Discussie rondom levenslang
Levenslang als strafmaatregel is een onderwerp dat regelmatig tot discussie leidt. Er zijn voorstanders die vinden dat daders van zeer ernstige misdrijven nooit meer vrij mogen komen en dat levenslang de enige passende straf is. Anderen zijn van mening dat levenslang te zwaar is en dat er altijd ruimte moet zijn voor resocialisatie. In recente jaren heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens geoordeeld dat levenslange gevangenisstraffen zonder enige kans op vrijlating in strijd kunnen zijn met het verbod op onmenselijke behandeling. Dit heeft geleid tot discussie over de toepassing van levenslang in Nederland.