In het oosten van Nederland wordt een kasteelachtige huis een havezate genoemd. Havezaten zijn meestal gebouwd in de 14e of 15e eeuw en waren het woonhuis van een edelman of adellijk geslacht. Ze zijn vaak omgeven door een gracht en hebben een grote binnenplaats.
Enkele voorbeelden van havezaten in het oosten van Nederland zijn:
- Kasteel Twickel in Delden
- Kasteel Warmelo in Diepenheim
- Kasteel Huis Bergh in ‘s-Heerenberg
- Kasteel Cannenburch in Vaassen
- Kasteel Vorden in Vorden
De term “havezate” is afgeleid van het Middelnederlandse woord “havezate”, dat “huis met have” betekent. De “have” was een stuk grond dat toebehoorde aan het huis en dat werd gebruikt voor landbouw of veeteelt.
In het oosten van Nederland zijn er ongeveer 100 havezaten bewaard gebleven. Ze zijn een belangrijk onderdeel van het cultureel erfgoed van de regio.